کاهش تولد و رشد سالمندی؛ لرستان نیازمند تصمیم فوری

تحلیل و تنظیم: تحریریه پایگاه خبری زرک

در حالی‌که لرستان طی سال گذشته با کاهش قابل‌توجهی در نرخ ولادت، ازدواج و رشد جمعیت روبه‌رو بوده، آمارهای ثبت احوال از افزایش مرگ‌ومیر و روند صعودی سالمندی نیز خبر می‌دهد؛ مجموعه‌ای از شاخص‌ها که می‌تواند مقدمه‌ای بر یک بحران اجتماعی و جمعیتی در استان باشد.

آمارهای تازه منتشرشده توسط اداره‌کل ثبت احوال لرستان، تصویری دقیق اما نگران‌کننده از وضعیت جمعیتی این استان را ارائه می‌دهد. براساس این گزارش، در سال ۱۴۰۲، تعداد ۲۲ هزار و ۳۴۰ مورد ولادت در لرستان به ثبت رسیده که نسبت به سال پیش از آن، کاهش ۶.۹ درصدی را نشان می‌دهد.

از منظر نسبت جنسی، به ازای هر ۱۱۲ پسر، ۱۰۰ دختر متولد شده‌ و ۹۸ درصد این ولادت‌ها در کمتر از ۱۵ روز پس از تولد ثبت شده‌اند. در عین حال، آمار دوقلوزایی (۴۷۶ مورد) و سه‌قلوزایی (۱۱ مورد) نیز در گزارش درج شده است. شهرستان رومشکان بیشترین نرخ خام ولادت در استان را داشته و پس از آن دلفان، کوهدشت، ازنا و بروجرد قرار گرفته‌اند.

در سوی دیگر، رشد جمعیت استان تا پایان سال گذشته تنها ۰.۶ درصد بوده که برابر با میانگین کشوری است؛ رقمی که نه تنها از پویایی خبر نمی‌دهد، بلکه نیازمند بازنگری در سیاست‌گذاری‌های جمعیتی است.

کاهش ازدواج، افزایش مرگ‌ومیر
در ادامه این روند نگران‌کننده، تعداد ازدواج‌های ثبت‌شده در استان نیز با کاهشی نزدیک به ۷ درصد همراه بوده و تنها ۱۲ هزار و ۷۹۴ مورد ازدواج به ثبت رسیده است. کوهدشت در صدر آمار ازدواج قرار دارد، در حالی‌که الیگودرز، پلدختر و چگنی کمترین آمارها را داشته‌اند.

همزمان، ثبت ۱۰ هزار و ۳۳۵ مورد مرگ‌ومیر در استان با رشد ۳.۶ درصدی نسبت به سال قبل، لرستان را وارد مرحله‌ای حساس‌تر کرده است. بروجرد بالاترین آمار فوت را بین شهرستان‌ها داشته و این موضوع با افزایش جمعیت سالمند استان در ارتباط مستقیم قرار دارد.

طلاق؛ کاهش کمی اما با سن بالا
با اینکه آمار طلاق در لرستان نسبت به سال قبل ۱۲ درصد کاهش یافته و به ۴ هزار و ۳۱۷ مورد رسیده، میانگین سن طلاق در مردان ۳۸.۶ و در زنان ۳۳.۵ سال گزارش شده است؛ آماری که نشان می‌دهد طلاق‌ها بیشتر در سال‌های میانی زندگی مشترک رخ می‌دهد، نه در آغاز آن.

خرم‌آباد، دورود و بروجرد دارای بیشترین آمار طلاق هستند، در حالی‌که رومشکان با تنها ۱.۶ درصد طلاق به‌ازای هر هزار نفر، بهترین وضعیت را در این زمینه دارد.

جمعیت در آستانه سالمندی؛ وقت تصمیم‌گیری فرارسیده است
مدیرکل ثبت احوال لرستان با اشاره به اینکه جمعیت فعلی استان بدون لحاظ مهاجرت‌ها به حدود یک‌میلیون و ۹۰۰ هزار نفر رسیده است، تأکید کرده که برای حفظ پویایی جمعیت باید سالانه حدود ۴۸ هزار نفر به جمعیت استان افزوده شود؛ در حالی‌که آمار فعلی فاصله‌ای نگران‌کننده با این عدد دارد.

در حال حاضر، جمعیت بالای ۶۵ سال در لرستان حدود ۶ تا ۷ درصد است که اگرچه از میانگین ۱۰ تا ۱۱ درصدی کشوری کمتر است، اما مسیر افزایشی آن می‌تواند در سال‌های آینده لرستان را در ردیف استان‌های پیر کشور قرار دهد.

جمع‌بندی و هشدار سردبیر:
شاید هیچ آماری به اندازه کاهش نرخ تولد و ازدواج نتواند بازتاب‌دهنده تغییرات فرهنگی و اقتصادی یک جامعه باشد. اگر این آمارها بدون تحلیل و اقدام بمانند، طی یک دهه آینده استان با چالش‌های گسترده‌ای در زمینه نیروی کار، مهاجرت، سالمندی و خدمات اجتماعی مواجه خواهد شد.

پرسش کلیدی اینجاست: آیا نهادهای تصمیم‌گیر استان، برای عبور از این مسیر پرچالش، برنامه‌ای دارند؟