ارزیابی مثبت یونسکو و چشم‌انداز روشن پیش رو

گزارش: سمیه روزبهانی | پایگاه خبری زرک
پرونده دره خرم‌آباد پس از ارزیابی مثبت اولیه ایکوموس (نهاد مشورتی یونسکو) و توصیه برای ثبت آن، در آستانه بررسی نهایی در چهل و هفتمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو قرار گرفته است. این اتفاق می‌تواند در صورت تحقق، دره خرم‌آباد را به عنوان اولین اثر جهانی استان لرستان معرفی کرده و فصل جدیدی را در توسعه فرهنگی و اقتصادی این منطقه رقم بزند. استان لرستان با بیش از پنج هزار اثر تاریخی، یکی از گنجینه‌های میراث فرهنگی ایران به شمار می‌رود.
 

ارزیابی‌های امیدوارکننده یونسکو

روند ثبت جهانی دره خرم‌آباد زمانی وارد مرحله جدی‌تری شد که در شهریور ماه سال گذشته (۱۴۰۳)، کارشناسان سازمان یونسکو در قالب تیم ارزیاب از این منطقه بازدید کردند. این بازدید شامل بررسی دقیق غارهای پیش‌ازتاریخ بود؛ غارهایی که به دلیل اهمیت تاریخی و توالی سکونت انسان پیش از تاریخ، از ارزش ویژه‌ای برخوردارند. همچنین مجموعه فلک‌الافلاک و دیگر آثار برجسته این منطقه نیز در این بازدید مورد بررسی قرار گرفت. بازدید مذکور با تلاش‌های مشترک وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و مجموعه مدیریتی استان صورت گرفت و نتایج اولیه آن اکنون امیدبخش است.

عطا حسن‌پور، مدیرکل میراث‌فرهنگی لرستان، با اعلام خبر مثبت ارزیابی اولیه ایکوموس، اظهار داشت: «در گزارش شماره ۱۷۴۴ این نهاد، دره خرم‌آباد با تمرکز بر غارهای پیش‌ازتاریخ به عنوان محلی با ارزش جهانی شناخته شده و توصیه شده است تا این پرونده برای ثبت در فهرست میراث جهانی ارائه گردد.»

وی همچنین به وضعیت مجموعه فلک‌الافلاک در این ارزیابی اشاره کرد و افزود: «علاوه بر تأیید ارزش‌های تاریخی و فرهنگی این منطقه [دره خرم‌آباد و غارهایش]، پیشنهاد شده است پس از تکمیل پژوهش‌های باستان‌شناسی و مطالعات میان‌رشته‌ای مرتبط با مجموعه فلک‌الافلاک، این اثر [فلک‌الافلاک] مجدداً برای بررسی و تکمیل پرونده به یونسکو ارائه شود.» این نکته نشان می‌دهد که تمرکز اصلی پرونده فعلی بر غارهای پیش از تاریخ بوده و فلک‌الافلاک نیازمند پژوهش‌های تکمیلی برای ارائه در آینده است.

تصمیم نهایی در اجلاس جهانی

حسن‌پور همچنین یادآور شد که چهل و هفتمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو، تیرماه سال جاری (۱۴۰۴) در پاریس برگزار خواهد شد و پرونده دره خرم‌آباد به عنوان بیست و نهمین اثر فرهنگی ایران در دستور کار این اجلاس قرار دارد.

لرستان در آستانه اولین ثبت جهانی؛ پیامدها و انتظارات

استان لرستان که تاکنون موفق به ثبت جهانی هیچ اثری نشده است، با دارا بودن حدود ۲۶۰۰ اثر ثبت‌شده ملی، پس از تهران جایگاه دوم کشور را در حوزه ثبت آثار تاریخی دارد. ثبت جهانی دره خرم‌آباد نه تنها به پاسداشت هویت فرهنگی این خطه کمک شایانی خواهد کرد، بلکه می‌تواند سکوی پرتابی برای توسعه اقتصادی پایدار، اشتغالزایی و رونق صنعت گردشگری در استان باشد.

در نهایت، می‌توان گفت که ثبت جهانی این اثر ارزشمند، می‌تواند کلیدی برای گشایش فرصت‌های نوین برای توسعه همه‌جانبه لرستان باشد. امید است با حمایت‌های ملی و عزم استانی، لرستان بتواند به زودی سهم شایسته خود را از میراث جهانی ایران به دست آورد و شاهد شکوفایی بیش از پیش این دیار کهن باشیم.

پایان پیام/