سرنوشت دره تاریخی خرم‌آباد در دستان یونسکو

این روزها ثبت جهانی شهرخرم آباد یا دره خرم آباد ورد زبان‌هاست ومسئولین درتکاپو برای جهانی شدن این شهرهستند چرا که قرار است ارزیابان یونسکو ۲۵ شهریور برای ارزیابی و بررسی این شهر برای ثبت دریونسکو به خرم آباد سفر کنند

اختصاصی پایگاه خبری مدبه /بتول صادقی

شهرجهانی به شهری گفته می‌‌شود که ازابعاد مختلفی، ازجمله بعد اقتصادی یک شهر تاثیرگذار برسایرشهرهای جهان باشد، به عنوان مثال ازنظرتعداد وجود شرکت‌های چند ملیتی یا ازنظرفرهنگی، وجود قومیت‌ها، نژادها وزبان‌های مختلف وفرهنگ‌های مختلف ویژگی خاص خود را دارد ازطرفی از نظررفت وآمد وحمل و نقل بیشترین پروازهای شهرهای هوایی جهانی به سمت دیگرشهرهای جهان را داراست و از فرودگاه های این شهر روزانه ده ها پروازبه سایر شهرها وسایر مناطق دنیا برقرارمی شود از نظر اقتصادی، تجاری فرهنگی،حمل و نقل و موارد دیگرشهر جهانی دارای یک سری ویژگی ها وخصایص است که ما درایران، شهرجهانی به آن معنا نداریم .

واما، این روزها ثبت جهانی شهرخرم آباد یا دره خرم آباد ورد زبان‌هاست ومسئولین درتکاپو برای جهانی شدن این شهرهستند چرا که قرار است ارزیابان یونسکو ۲۵ شهریور برای ارزیابی و بررسی این شهر برای ثبت دریونسکو به خرم آباد سفر کنند سئوال اینجاست آیا شهر خرم آباد زیرساخت‌های لازم را برای جهانی شدن یا بهتر است بگوئیم ثبت در یونسکو دارا می‌باشد؟ آیا مسئولین شهری ما توانسته‌اند آنطور که باید از این ظرفیت نهایت استفاده را ببرند؟ یا در فرصت اندک باقی مانده این شهر توسط ارزیابان یونسکو مورد تایید قرار می‌گیرد یا خیر؟

سلیمان میرزاپور؛ کارشناس برنامه ریزی شهری درگفتگوی اختصاصی با پایگاه خبری مدبه می‌گوید؟ واژه جهان شهریا شهر جهانی برای خرم آباد که این روزها از زبان مدیران شهری شنیده می‌شود پایه و اساس علمی ندارد چرا که شهرجهانی به شهری گفته می‌‌شود که در ابعاد مختلف اقتصادی، فرهنگی و… یک شهر تاثیرگذار برسایرشهرهای جهان در تعامل باشد، که یکی از شاخص‌های آن وجود فرودگاه‌ها و پایانه‌های بین‌المللی و ترافیک بالای پرواز به دیگر شهرهای جهانی است. اصطلاحی که این روزها بکار برده می شود در مورد شهر خرم آباد و حتی دیگر شهرهای ایران صدق نکرده و به اشتباه بیان شده است، اما در صورتی که منظور از به کار بردن اصطلاح شهر جهانی، یک شعار یا ایده آل باشد که برای توسعه و افق یک شهر تعریف شود ایرادی ندارد، هر چند واژه شهرجهانی برای شهرهای ما مناسب نیست چون واقعیت این است که خرم آباد و سایرشهرها با شهر جهانی فاصله دارد چرا که شهرهای جهانی مهاجرانی از تمام نقاط دنیا را در درون خود پذیرفته اند، شرکت های چند ملیتی در این شهرها به وفور وجود دارند، محل برگزاری رویدادهای جهانی مانند جام جانی فوتبال، المپیک و یا نشست های بین المللی سیاسی، فرهنگی و زیست محیطی و …. هستند و همانگونه که گفته شد دراینگونه شهرها روزانه صدها پرواز بین المللی به نقاط مختلف جهان انجام می شود

وی درخصوص ثبت دره خرم آباد اظهار می کند: ثبت جهانی دره خرم آباد یا هرآثار دیگر از شهرخرم آباد در یونسکو می تواند به توسعه شهرما کمک کند زمانی که یک شهر ،منطقه یا اثر ثبت جهانی می شود به این معناست که برای آن منطقه و شهری که آن آثار در اون واقع شده مزایا و فوایدی دارد ثبت دره خرم آباد در یونسکو یک اتفاق خوب است چون این دره یک محوطه وسیع را در بر می گیرد و فقط ثبت یک اثر یا جاذبه نیست بلکه آثار زیادی در قالب دشت خرم آباد ثبت خواهد داشت که جدای از بحث های هویتی از نظر تاریخی می تواند احساس افتخار را برای مردم این منطقه و این سرزمین به دنبال داشته باشد از طرفی دارای مزایای اقتصادی به طور مستقیم و غیرمستقیم خواهد بود.

این کارشناس برنامه ریزی شهری با ا شاره به فواید ثبت جهانی دره خرم آباد در یونسکو می افزاید: زمانی که یک شهر درنقشه گردشگری جهانی قرار می گیرد و به عنوان یک اثر جهانی شناخته می شود این شهر در مقیاس جهانی تبلیغ شده و در برنامه سفر گردشگر قرار می گیرد و تعداد گردشگران خصوصا خارجی افزایش می یابد .از طرفی با توجه به اینکه شهرها و مناطق مختلف که آثاری در یونسکو دارند تجربیاتی نیز دارند که برای حفظ و نگهداری آثار این تجربیات به اشتراک گذاشته می شود . از نظر فنی هم تجربیات کشورهای دیگر و کارشناسانی که در این زمینه فعالیت می کنند به حفظ این آثار کمک می کنند. میرزاپور بیان می کند: اگر بخواهیم از جهات مختلف ثبت جهانی آثار و شهرها را بررسی کنیم باید گفت که : ثبت جهانی آثار و شهرها می تواند مایه رونق آن شهر ها شود به طور مثال از نظر گردشگری علاوه بر بعد تبلیغاتی که مقیاس بیشتری را در نظر می گیرد و گردشگران زیادی از جاهای مختلف دنیا به واسطه ثبت اثر به این شهر مراجعه می کنند که قطعا آورده و ارزآوری زیادی را برای شهر مقصد دارد و از نظر ایجاد شغل ،افزایش درآمد اهالی و شهروندان تماما تاثیرگذار خواهد بود.

وی تاکید می کند: بطور کلی ثبت یک اثر در یونسکو فارغ از بحث های نگهداری و کارشناسی و فنی اهمیت آن اثر را هم در بعد ملی و هم برای شهروندان بیشتر می کند و دولت ، ادارات دولتی و مردم بیشتر خودشان را موظف می دانند که از این اثر نگهداری کنند و ارزش آن اثر هم از نظر شهروندان و بازدیدکنندگان وسازمان های دولتی بیشتر می شود ولی اصلی ترین کارکرد یک اثر که ثبت جهانی می شود، کارکرد گردشگری است چرا که تعداد ورودی گردشگر داخلی و خارجی درآن منطقه بالا رفته و چون اطلاع رسانی دیگر در بعد ملی و استانی نیست بلکه در بعد جهانی ، نقشه های یونسکو ، سایت های یونسکو و آثاری که تولید می کند معرفی می شود بنابراین آن اثر یا شهر بعد بین المللی به خود می گیرد. شاید از همین رو برخی اشتباها، ممکن است شهرهایی را که دارای آثار ثبت شده جهانی هستند را شهر جهانی یا جهانشر عنوان می کنند. شهرخرم آباد با وجود جاذبه ها و شاخص های فرهنگی فراوان و مغفول مانده میرزاپور در ادامه با تاکید بر فواید و مزایای ثبت اثر در یونسکو گفت :شهرخرم آباد از شهرهایی است که با وجود جاذبه ها و شاخص های فرهنگی مغفول مانده و عدم توجه به سایت دره خرم آباد باعث شده تا ما نتوانیم آثار یا جاذبه های فرهنگی را به درستی معرفی و آنها را ثبت جهانی کنیم این در حالی است که در صورت ثبت دره خرم آباد تعاملات این شهر با سایر نقاط به واسطه بازدید کنندگان و گردشگران دنیا بیشتر شده به توسعه شهر کمک می شود . اگر دره خرم آباد را یک اکوسیستم طبیعی در نظر بگیریم این دره در بستر جغرافیا و در طول تاریخ چند هزار ساله دوره های مختلفی به خودش دیده این دره از دوره پارینه سنگی تا دوره های بعدی که جوامع محلی رو به کشاورزی آورده اند و پس از آن روستانشینی و شهرنشینی رونق پیدا کرد، این منطقه بعد از بین انهرین جزو اولین مناطقی بود که شهرنشینی در آن رواج پیدا کرد. بعد از آن تمدن های مختلفی که این دره به خودش دیده و آثار متفاوتی که از دوره پارینه سنگی و زندگی غارنشینی تا روستانشینی و شهرنشینی و حالا دوره های مختلف، این دره دارای آثار وجاذبه هایی است که در صورت ثبت و همراهی مسئولین این قابلیت وجود دارد که این پهنه ارزشمند تبدیل به یک موزه طبیعی، انسانی و فرهنگی شده و به سایر نقاط دنیا معرفی شود هر چند بی توجهی های سالهای متمادی به این دره باعث تجاوز به حریم آثارارزشمند شده و حریم این آثار مورد ساخت وساز قرار گرفته و برخی از آثار هم از بین رفته است، با این وجود می بایست بستری فراهم گردد که این دره با تمام آثارانسانی و طبیعی و تاریخی که در دل خودش دارد ثبت جهانی شود تا بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

وی بیان می کند: مسدود شدن مسیر بخشی از غارهای اطراف شهر، ساخت و ساز در بستر و حریم برخی نهرهای قدیمی شهر، لحاظ نشدن حریم برخی آثار و عدم محوطه سازی و نیز ساخت و ساز درحریم آثار ، بلاتکلیفی آزاد سازی قلعه فلک افلاک و موارد این چنینی از جمله مشکلات این شهردرحوزه آثار تاریخی به شمار می روند. بسیاری از آثاری که ثبت جهانی شده اند ازابعاد مختلف شاید قابل مقایسه با قلعه فلک الا افلاک نیستد اما، ثبت شده اند و در این زمینه موفقیت هایی را به دست آوردند که هم اکنون ما ،در تبلیغات جهانی تبلیغات ملی و غیره اسامی شهرها و آثار آن را می بینیم ولی درواقع اسمی از شهرهای ما برده نمی شود آنهم به دلایلی که گفته شد. اگر بخواهیم به یک کار غیر کارشناسی در این زمینه اشاره کنیم پل شکسته است که مرمت غیر اصولی این پل نمای این پل را به کلی تغییر داد . این نمونه و نمونه های دیگر ازاین دست مرمت های غیر اصولی و غفلت ها در این زمینه وجود دارد هرچند شهرداری و میراث فرهنگی درحال انجام یکسری اقدامات هستند که این شهر مناسب بازدید ارزیابان یونسکو قراربگیرد اما ، در این زمان کوتاه با توجه به زمان کوتاه و عدم اختصاص بودجه کافی بعید است اقدامات درخور توجهی صورت بگیرد اما، امیدواریم که دره خرم آباد به عنوان یک اثرجهانی ثبت شود که در این صورت لازم است اقدامات دیگری نیز توسط مسئولین محلی انجام گردد. اقداماتی از جمله آزاد سازی حریم بسیاری ازجاذبه ها ، بحث ارتباطات و ایجاد امکان عبورومرور به همه آثار ارزشمند منطقه، ایجاد محوطه سازی برای آثار و بهبود شرایط نگهداری آنها ، آموزش و اطلاع رسانی به شهروندان ازطریق فضای مجازی ، بروشور، رسانه های مختلف سازمانها و ادارات مختلف می بایست در دستور کار مسئولین شهری و استانی قرار گیرد.

انتهای پیام/