از تیغ ابراهیم تا رهایی از «خود»؛ روایتی دیگر از عید قربان

نویسنده: سمیه روزبهانی | پایگاه خبری زرک
آیا تا به حال چیزی ارزشمند را برای رسیدن به هدفی بزرگتر رها کرده‌اید؟ شاید بزرگترین چالش در زندگی انسانی، رهایی از خود و گذشتن از تعلقات دنیوی باشد. عید قربان همین لحظه را در خود دارد؛ روزی که نه تنها از ما می‌خواهد تا قربانی کنیم، بلکه دعوتی است برای رهایی از همه وابستگی‌های بی‌ارزش و رسیدن به حقیقتی عظیم‌تر.

عید قربان، تنها یک آیین مذهبی نیست. این روز، به معنای واقعی کلمه، یک مکتب انسان‌ساز است که ما را به تأمل در مفاهیم ایمان، ایثار و عبودیت دعوت می‌کند. در دل این روز، یادآوری می‌شود که مسیر پیوستن به خداوند، از شاهراه «بریدن از خود» می‌گذرد.

یادآور آن آزمون عظیم و بی‌نظیر است که ابراهیم خلیل (ع) در اوج تسلیم، بزرگ‌ترین دارایی خود را به مسلخ عشق می‌برد. آنجا که در رؤیای صادقه‌اش، فرمان ذبح اسماعیل را دریافت می‌کند و فرزند نیز در کمال رضا می‌گوید: «پدرم! هر چه دستور داری اجرا کن، به خواست خدا مرا از صابران خواهی یافت!» این تسلیم محض، به انسان‌ها می‌آموزد که برای رسیدن به حقیقت و پیوستن به خدا، باید از هر آنچه که میان انسان و معبودش فاصله می‌اندازد، بگذریم. خواه آن چیز، فرزند باشد، خواه مال و مقام، یا حتی غرور و منیت.

راز بزرگ قربانی در همین نقطه است. قربانی، تنها ریختن خون یک حیوان نیست. در واقع، این یک نماد است: نماد ذبح «نَفس حیوانی» و هواهای نفسانی در پیشگاه الهی. همان‌طور که حکیم رفیعی قزوینی گفته است: «قربانی، اشاره به کشتن نفس اماره و مرتبه حیوانیت انسان است.» به عبارت دیگر، وقتی حاجی در سرزمین منا کارد بر گلوی قربانی می‌نهد، در دل خود با خود می‌گوید که این نمادی از بریدن طمع، زیاده‌خواهی و هر آن چیزی است که او را از حقیقت دور ساخته است. همان‌طور که امام صادق (ع) می‌فرمایند: «هنگام قربانی، گلوی هوای نفس و طمع را قطع کن.»

اما این ذبح درونی، پایان داستان نیست. این یک فلسفه اجتماعی است. همانطور که قرآن در سوره حج می‌فرماید: "و از گوشت آنها بخورید و مستمندان قانع و فقیران را نیز از آن اطعام کنید!" (حج/۳۶)؛ قربانی باید تبدیل به تمرینی برای ایثار و خدمت به خلق شود. انسانی که توانست از تعلقات خود بگذرد، می‌تواند به سوی جامعه‌ای عادلانه‌تر و مهربان‌تر گام بردارد.

در دنیای امروز، که بحران‌های اخلاقی و اجتماعی ما را احاطه کرده است، بازگشت به این فلسفه ضروری‌تر از همیشه است. برای ما در رسانه‌ها، که رسالت‌مان پل زدن میان مردم و واقعیت‌هاست، این عید یادآور مسئولیتی مضاعف است. ما باید از منافع کوتاه‌مدت و جذابیت‌های کاذب بگذریم و «حقیقت» را قربانی نکنیم. قربانیِ اهل قلم و رسانه، نه با خون، بلکه با پایبندی به اخلاق، شجاعت در بیان واقعیت‌ها و فداکاری در راه آگاهی‌بخشی رقم می‌خورد.

بیایید در این عید، نه تنها گوشت قربانی را تقسیم کنیم، بلکه از خودمان بگذریم و به نیازمندان و کسانی که در حاشیه زندگی هستند، کمک کنیم. قربانی کردن، تنها در سرزمین منا نیست. بلکه در دل‌های ما و در جامعه‌مان باید اتفاق بیفتد. هر یک از ما می‌توانیم در کانون تغییر اجتماعی باشیم و با عمل خود، دنیای بهتر و مهربان‌تری بسازیم.

فرا رسیدن عید سعید قربان، عید رهایی از بندهای نفس و شکوفایی روح ایثار را به همه مسلمانان و ملت شریف ایران تبریک می‌گوییم. امیدواریم که این عید خجسته، سرآغازی برای تمرین دل بریدن از وابستگی‌های حقیر و رسیدن به دلبستگی‌های حقیقتی، و میدانی برای تجلی همدلی و مروت اجتماعی باشد.

پایان پیام/