اعتیاد؛ موریانه ای که خانه را از پای بست ویران می‌کند

اعتیاد یکی ازموضوعات مهم اجتماعی است که بایستی مورد توجه قرار گیرد و برای مهارآن چاره اندیشی شود این موضوع یک عمل فردی است اما، میزان و نرخ اعتیاد یک پدیده اجتماعی است وپیامدهایی که اعتیاد برای آن فرد دارد به سایر افراد می رسد درنتیجه می شود یک مسئله اجتماعی.

پایگاه خبری مدبه /بتول صادقی مهر

اعتیاد یکی ازموضوعات مهم اجتماعی است که بایستی مورد توجه قرار گیرد و برای مهارآن چاره اندیشی شود این موضوع یک عمل فردی است اما، میزان و نرخ اعتیاد یک پدیده اجتماعی است وپیامدهایی که اعتیاد برای آن فرد دارد به سایر افراد می رسد درنتیجه می شود یک مسئله اجتماعی اگربخواهیم خود اعتیاد را برای یک فرد تحلیل کنیم باید ازمنظر روانشناختی وارد شویم ولی اگر بخواهیم میزان و پیامدهای اعتیاد را بررسی کنیم باید از منظر ورویکرد اجتماعی و جامعه شناسی پدیده اعتیاد بیشتر مورد نظر باشد تا پدیده روان شناختی که جنبه درمانی برای فرد معتاد دارد به این صورت که فرد معتاد چگونه معتاد می شود ؟اگر بخواهیم فقط در مورد فرد صحبت کنیم فرد ممکن است متاثر از یک سری عوامل اجتماعی معتاد شود .مهم ترین عاملی که یک نقش اساسی دارد ارتباطات اجتماعی است فردی که دریک خانواده نابسامان زندگی می کند .فردی که رضایت از زندگی خانوادگی ندارد و از طرف پدر و مادرهمسروبرادر وخواهر واطرافیان  حمایت نمی شود و دچار شکست ها و ناکامی های مختلف اجتماعی می شود می تواند زمینه ساز باشد. عامل اقتصادی افرادی که خیلی وضع مالی خوبی دارند و افرادی که خیلی خوب نیستند هر دو گروه در معرض اعتیاد است چون حالت افراط و تفریط دارد .مسئله اقتصادی آنان که خیلی پول دارند نمی دانند چطور پولشان را خرج کنند در واقع می خواهند با استعمال مصرف مواد مخدر بیشتر لذت بیشتری ببرند و در دام اعتیاد گرفتار می آیند. کسی هم که فقیر و نداراست  می خواهد ناکامی ها و نداری های خود را تسکین دهد و در دام اعتیاد می افتد. پس عوامل اقتصادی و عامل فرهنگی و بعد فرهنگی و کسانی که به ارزش ها و هنجارهای جامعه خود پای بند نیستند اینا همه درامر رواج اعتیاد دخیل هستند و این افراد زمینه مبتلا شدن را خواهند داشت توضیحات بالا گفته های دکترطهماسبی کارشناس مسائل فرهنگی واجتماعی است که درخصوص پدیده اعتیاد بیان شد در ادامه گفتگوی پایگاه خبری مدبه را با آقای طهماسبی در زمینه عوامل پدیدآورنده اعتیاد و راهکارهای مبارزه با این پدیده دراستان از نظرتان می گذرد.

چه عاملی باعث به وجود آوردن پدیده اعتیاد و گرفتن شدن فرد می شود؟

سه عامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی درگرفتار آمدن افراد به دام اعتیاد موثر است در بعد فرهنگی کسانی که به ارزش ها و هنجارهای جامعه خود پای بند نیستند بیشتر در معرض آسیب های اجتماعی قرار دارند و اعتیاد هم به عنوان یک آسیب می تواند آن را در بربگیرد اما، کسانی که ایمان واعتقاد دینی دارند و به هنجارهای جامعه اسلامی پای بند هستند کمتر در معرض اعتیاد قرار می گیرند البته دین به معنای عقلی و قلبی نه دین به معنای ظاهری چون بعضی از ما می گوییم دین داریم و مسلمانیم اما، در عمل آن قواعد واحکامی که دین برای ما تعیین کرده بسیاری را رعایت نمی کنیم در نتیجه این مشکل پیش می آید که ما ظاهرا دین داریم و در باطن دین دار نیستیم ولی بنابرمقتضیات کسانی خودشان را ظاهرا دین دار نشان می دهند.

چه عاملی باعث به وجود آوردن پدیده اعتیاد و گرفتن شدن فرد می شود؟

سه عامل اجتماعی ،اقتصادی و فرهنگی در گرفتار آمدن افراد به دام اعتیاد موثر است در بعد فرهنگی کسانی که به ارزش ها و هنجارهای جامعه خود پای بند نیستند بیشتر درمعرض آسیب های اجتماعی قرار دارند و اعتیاد هم به عنوان یک آسیب می تواند آن را در بر بگیرد اما کسانی که ایمان و اعتقاد دینی دارند و به هنجارهای جامعه اسلامی پای بند هستند کمتر در معرض اعتیاد قرار می گیرند البته دین به معنای عقلی و قلبی نه دین به معنای ظاهری چون بعضی از ما می گوییم دین داریم و مسلمانیم اما در عمل آن قواعد و احکامی که دین برای ما تعیین کرده بسیاری را رعایت نمی کنیم در نتیجه این مشکل پیش می آید که ما ظاهرا دین داریم و در باطن دین دار نیستیم ولی بنابر مقتضیات کسانی خودشان را ظاهرا دین دار نشان می دهند.

به نظر شما تهاجم فرهنگی غرب و بیگانه و سبک زندگی آنان تا چه حدی در روی آوردن جوانان ما به مواد مخدر صنعتی موثر بوده است؟

بخش قابل توجهی از علت روی آوردن نسل جوان ما به مواد مخدر صنعتی تحت تاثیر این تهاجم فرهنگی است که از طریق ماهواره و اینترنت و شبکه های مجازی و اجتماعی منتقل می شود هم اکنون ما مورد حمله فرهنگی قرار گرفته ایم چرا که تعدادی از جوانان ما فکر می کنند آنچه در جامعه غرب می گذرد مثل جمع شدن در محیط های جمعی مختلط که با رقص و آواز همراه است خوب است و به سمت به سمت انجام دادن این رفتارها می روند که آنان را در دام اعتیاد مواد مخدر صنعتی گرفتار می نماید ای کاش در مواد مخدر سنتی باقی می ماندیم و به این مواد جدید دست پیدا نمی کردیم چرا که مواد مخدر صنعتی خطراتش برای سلامت جامعه به مراتب بیشتر از مواد مخدر سنتی و قدیمی است. عامل دیگر عامل سیاسی است در جامعه لرستان و ما درنقطه ترانزیت مواد مخدر قرار گرفته ایم این مواد ازطریق ما می گذرد و به سمت دیگر نقاط کشور می رود خود یک عامل مهم است عدم انسجام و هماهنگی بین بخشی در دستگاه های مدیریتی و اجرایی هم می تواند دیگر عامل باشد.

ما علی رغم اینکه شورای مبارزه با مواد مخدر داریم ولی ارگان های عضو هر کدام کار خودشان را انجام می دهند و گاهی همدیگر را در کارهایی که انجام می دهند دفع می کنند. به اعتقاد من ما در سه حوزه کار داریم چون این سه حوزه عوامل اصلی مبارزه با مواد مخدر هستند درمان/ مصون سازی / پیشگیری ومقابله باید مصون سازی کنیم اینکه ما بگوییم پیشگیری دلیل بر این نمی شود که ما مقابله نکنیم بالاخره ما اگر در بحث پیشگیری خیلی جدی عمل کنیم ولی از آن طرف مواد ارزان و زیاد به راحتی در دسترس قرار بگیرد اقدام پیشگیری را خنثی خواهد کرد  چون  جذابیت و لذت جویی دارد فرد به سمتش هدایت می شود پس این سه عامل به موازات هم باید انجام شود درمان برای کسانی است که معتاد اند اما کسی که هنوز معتاد نشده ما درمانش نمی کنیم پیشگیری برای کسی است که هنوز معتاد نشده مقابله برای این است که توزیع بیشتری نشود و به جامعه معتادین افزوده نشود به هر روی ما ،درحوزه های پیشگیری و درمان و مقابله باید هماهنگی بین بخشی داشته باشیم یکی از دلایل گسترش اعتیاد همین است که ما دراین زمینه ضعیف عمل می کنیم چون کار گروهی اساسا در ایران ضعیف است و در این مورد هم بالاخره مضاعف می شود.

چه کار باید کرد که گرایش به مواد مخدر کاهش پیدا کند؟

ابتدا تحکیم بنیان خانواده است. خانواده باید بنیانش محکم باشد با هر بادی نلرزد و از هم نپاشد. هم اکنون خانواده هایی که فرزندان و جوانان ما تشکیل می دهند در معرض خطرفروپاشی قرار دارند چون بنیان محکمی ندارند بحث بعدی توانمندسازی خانواده از راه ایجاد اشتغال، ایجاد درآمدو کاهش فقر نسبی جامعه است  که همه این اقدامات به عهده دولت ها نیست دولت ها باید بستر و زمینه توانمندسازی را فراهم کنند دولت در قبال تحکیم بنیان خانواده ارتقای دینی ارتقای عمل به ارزش های جامعه وظیفه دارد که این زمینه و بستر را فراهم کند و بعد بسپارد به دست خود مردم کانون های فرهنگی و هنری که در جامعه هستند، هیئت های مذهبی که درایام مذهبی فعالیت می کنند دولت باید این ها را هدایت کند به سمت مبارزه با آسیب های اجتماعی تا زمانی که خودشان خودکفا نشوند اما، امکانات در اختیارشان قرار گیرد تا آرام آرام با جذب سرمایه های مردم به خودکفایی دست یابند نه اینکه دولت سرمایه خودش را آنجا صرف کند .تشکل های مردمی، سازمان های مردم نهاد و پایگاه مقاومت بسیج هم باید سوق داده شوند به سمت مبارزه با آسیب های اجتماعی که یکی از این آسیب ها هم اعتیاد به مواد مخدراست و ما اگر بخواهیم چنین فضایی را در استانمان خصوصا در نقاط پرخطر ایجاد کنیم باید بانک اطلاعات از وضعیت اعتیاد در استان داشته باشیم.

بانک اطلاعات وضعیت اعتیاد در استان نداریم؟

ما بانک اطلاعات وضعیت اعتیاد دراستان را نداریم و اگر هم داریم مشخص نیست به چه صورت است چون در اختیار محققان و پژوهشگران این حوزه قرار نمی گیرد. باید بخشی پژوهی شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر را فعال کنیم اما با این وضعیتی که هم اکنون داریم طرح را می گیرند و می فرستند تهران آنجا تصویب شود در تهران هم لابی هایی وجود دارد که برای استان های دیگر تصویب می کنند و برای استان های محرومی مثل استان ما تصویب نمی شود از آن طرف می گویند ضعف علمی است درحالی که این طور نیست و اختیاری به استان ها نمی دهند این درحالی است که استان در گذشته دارای شورای پژوهشی بود اما، هم اکنون همه را به تهران می فرستند و تهران به هر دلیل سهم کمتری به استان ما می دهد با این وجود اگر می خواهیم اطلاعات دقیقی از وضع اعتیاد داشته باشیم باید بخشی پژوهی را فعال کنیم و شیوع شناسی کنیم چه تعداد معتاد داریم؟ ازچه موادی مصرف کنیم؟ منبع علت شناسی و بعد راهکارهای مقابله را به صورت علمی کسب کنیم ما در این زمینه کار نکرده ایم و همین طوری می گوییم علت این است

آیا به طور کلی به نظر شما اعتیاد مهار شدنی ؟

مهار شدن پدیده اعتیاد  نیازمند چند مسئله است از جمله  هماهنگی دستگاه های دولتی به صورت  موثرتر اگر قرار است بحث پیشگیری از اعتیاد در آموزش و پرورش اجرا شود می شود از توانمندی های دانشگاه علوم پزشکی لرستان، سازمان تبلیغات اسلامی در بیان خطرات و هوشیارسازی دانش آموزان نسبت به این موضوع استفاده کنیم و این هماهنگی بین بخشی باید ایجاد شود.

* برنامه های ترویجی و فرهنگی باید بیشتر شوند هم اکنون یک  یا دو برنامه در سال تهیه می شود آن هم اگر ستاد یا شورای هماهنگی مواد مخدر با پا پیش نگذارد هزینه را تقبل نکند انجام نمی دهند در حالی که این امر جای کار دارد.

*اعتیاد یک موریانه است که دارد خانه را از پای بست ویران می کند باید برای آن طرح و برنامه داشت شریک کردن خود مردم در مقابله با این پدیده می تواند موثر باشد چرا که دشمن مقابلمان ایستاده و باید با آن مبارزه کرد حتی اگر نیاز باشد نیاز باشد باید جان داد و شهید شد.

* باید فرهنگ ایثار و شهادت برای مهار این پدیده در جامعه ترویج پیدا کند و مردم و خانواده را سهیم کنیم. تشکل های مردمی می توانند در دل معتادین نفوذ و مسئله را حل کنند. مدیرانی که عضو شورای هماهنگی با مواد مخدر هستند فقط عضو جلسه نیستند باید فعال تر و پر انرژی تر برخورد کنیم و هی نگوییم ما در این زمینه مجاز نیستیم چطور در بحث تشریفات و بلیت هواپیمایی کنسل شده مجاز یم.

*گفتگوهای اساتید دانشگاه با خانواده ها و اقشار اجتماعی چند سال پیش از طریق همین شورای هماهنگی انجام می شد دوباره احیا شود و گسترش پیدا کند خود مسئولین باید پای کار بیایند.

* اگر شهرستانی مثل خرم آباد و کوهدشت مسئله حاد است دو استاد دانشگاه به همراه دو مسئول بروند و در دانشگاه ها در انجمن اولیا و مربیان مدارس باشند در خصوص مبارزه فرهنگی مقابله و کشف مواد مخدر و انهدام سخنرانی کنند.

*سالیانه یک یا دو میلیارد تومان تخصیص پیدا می کند به دستگاه های آموزشی که با مردم سروکار دارند مانند آموزش و پرورش، دانشگاه، بهزیستی،سازمان تبلیغات ، ارشاد، کمیته امداد آیا توجه می شود که استفاده بهینه می شود یا نه؟

*باید بحث سندسازی جدی گرفته شود هم اکنون سندی که  ساخته می شود فاقد محتواست این درحالی است که اگر سندی تهیه می شود برای کاری آن کار واقعا انجام گرفته باشد حتی اگر ضعیف چون تاثیرگذار است ولو ضعیف ولی متاسفانه در این زمینه هم کاری صورت نمی گیرد.

انتهای پیام/