جهان ناپیدای نوجوانان

شاید در بین شما، دوستانی فرزندان نوجوان داشته باشند و ممکن است شرایطی متفاوت در رفتار وی مشاهده کنید که هم موجب کنش و واکنش‌های کلامی یا رفتاری نسبت به هم داشته یا موجب نگرانی شما به عنوان والدین آن‌ها بویژه برای فردا و به بهانه فردا گردد.

نوجوانان به دلایل مختلف و به اقتضای بلوغ جسمی، شرایط روحی روانی، پیچیدگی‌های رفتاری ملهم از نگرش‌های ذهنی، تغییرات فیزیولوژی در آن‌ها، در مسیر ثبات شخصیتی قرار گرفتن، احساس قدرت کردن، روحیه سرکشی و بی‌اعتمادی، دوست‌یابی و به دنبال الگوی رفتاری جدید بودن در بین همسالان، اهمیت دادن به جنس مخالف، ترجیح دادن در سکوت و جمع گریز بودن، عدم تمایل ارتباط بخشی با والدین، ترجیح دادن خلوت و تنهایی در جهان خود، دریافت بارش اطلاعاتی متفاوت و متناقض نما و گاه  متفاوت از ساختارفرهنگی والدین و....در این شرایط بیش از هرزمان نسبت به سایر افراد خانواده نیاز به درک کردن آن‌ها باشد.

یک نوجوان  در شرایط مرحله‌ای گذار بین دنیای کودکی و بزرگسالی قرار می‌گیرد که یک گام واپسینی کودک محوری و دو گام پرتاپی بزرگسال نمایی در درون پنهان آن قرار دارد.

برای این که بتوانیم فضایی متناسب با نیازها، خواسته‌ها و امنیت روانی آن‌ها ایجاد کنیم، پیشنهاد و راهکارهای زیر می‌تواند راهگشای مشکلاتی باشد که نه تنها در شرایط اکنون بلکه طی گذراندن دوره نوجوانی آن‌ها، کارساز است:

* این یک واقعیت غیرقابل انکار است که ما به عنوان بزرگسال در شرایط فعلی هیچ‌کدام برای گذراندن اوقات این روزهای در خانه ماندن یا برنامه‌ریزی روزانه شرایط یکسانی نداریم؛ تنها وجه مشترک همه ما درد مشترکی‌ست به نام کروناویروس و در خانه ماندن. برای یک نوجوان، در خانه ماندن ممکن است آن وجه مشترک نیز در نگاهش متفاوت باشدکه تاب آوری‌اش کم و وی را به پرخاشگری، انتقاد از والدین یا سایر افراد خانواده، بهانه گیری‌های بی‌ربط یا بی‌مورد، سکوت‌های ممتد نگران کننده یا ایرادگیری از همه چیز،ساعت‌ها سرگشته و بی‌هدف در فضای مجازی و... وادارد. سعی نکنید به عنوان والدینی رفتار شود که از این فرصت برای ساختارشکنی آن چه تا بحال نداشته‌اید یا از بالا به پایین به عنوان بزرگسال و بچه به وی نگاه کنید. در چنین شرایطی:

* با وی از مجادله و بحثی که منجر به فاصله می‌گردد؛ خوداری شود.

* تهدیدها را به فرصت برای شان تبدیل کنید.

* اگر به طور مثال از ۱۰ کار که به وی می‌دهید ۲ تا را بخوبی انجام داد به دنبال مچ‌گیری یا سرزنش انجام ندادن ۸ مورد نباشید ۲ مورد انجام شده را تشویق و تحسین کنید.

* خلوت‌های خاص او را بهم نزنید اما از آن‌ها نیز با درایت غافل نباشید.

* با او مشورت کنید و در تصمیم‌هایی که می‌گیرید از نظرات وی نیز اسنفاده کنید.

* هرگونه توانایی بالقوه یا بالفعل (موسیقی، ورزش،آواز، رقص، بازی‌های فکری جسمانی و گروهی، آشپزی، خوب شعر خواندن، بحث آزاد گروهی، شیرین‌کاری و....) دارد را هم تقویت هم اجرایی کنید.

یک نوجوان به طور معمول ما به عنوان بزرگسال حس می‌کنیم حرفی برای گفتن ندارد یا تمایلی برای سخن گفتن ندارد اما آن‌ها خیلی عمیق‌تر و بیش‌ تر از چیزی که در ذهن ما می‌‌گذرد می‌تواند به کنش‌های کلامی مسلط باشند. آن‌ها را صرفا با این فرضیه  به حال خود رها نکنید.

* حس مسوولیت‌پذیری را چه در انجام امور چه در بحث‌های گروهی یا دونفره‌ی  هدفمند در آن‌ها تقویت کنید.

* هوشمندانه و با درایت اجازه دهید نقد و انتقاد کنند، چالش‌های بحث برانگیز ایجادکند تا با تخلیه‌ی کلامی و روانی آن‌ها، هم اعتماد بیافرینید هم  جرات نه گفتن را در آن‌ها سرکوب نکنید برعکس قدرت نه گفتن در مقابل آسیب‌های فردی و اجتماعی را در آن‌ها قوت بخشیده و تقویت می‌کنید.

* فردا برای نوجوانان روز سختی ست. تاکید می‌کنم روز غیرقابل تحملی نسبت به روزهای قبل به لحاظ روحی روانی (دیدن دوستان و همسالان، لذت بردن  دیداری و شنیداری از طبیعت و جنس مخالف خود، حس رهایی و آزادی داشتن در طبیعت به طور غریزی و به اقتضای سن و جنسیت) برنامه‌ریزی در خانه ماندن، مسوولیت طراحی و اجرایی کردن برنامه‌ها، مشارکت دادن سایرین در انجام امور به پیشنهاد وی و در پایان قدردانی از او به عنوان مسوول و برنامه‌ریز و از بقیه بخاطر مشارکت و همکاری توسط والدین و به تبعیت از آن‌ها سایر افراد خانواده از همدیگر؛ چیزی ست که هم پیشنهاد می‌شود هم تاکید.

* اگر تاکنون این روش‌ها را بکار نبرده و قرار است فردا روز دیگری باشد برای نوجوانان‌مان، روند را تداوم بخشید. شک نکنید تحولی عظیم در جهان نوجوان تان پدیدار می‌کنید که هیچ آسیب و خطری نمی‌تواند او را تهدید کند.

در پایان همچنان برآنیم که عهد بسته‌ایم:
#در_ خانه_بمانیم
#سیزده_بدر_را_در_ خانه_بمانیم
#به_احترام_طبیعت و جوان ماندنش، فرمانروایی فردایش را ارج بنهیم. فردا گونه‌های طبیعی و جانوری  به احترام انسان بودن‌مان سال را برای‌مان عاری از بدی و بیماری، نیکو و نکو اعلام می‌کنند.
امید و عشق، شادابی و انوشه گی را برای‌تان آرزو دارم.

 آفرین پنهانی / پایگاه خبری زرک