خرم‌آباد، نگین زاگرس در آستانه جهانی شدن
پایگاه خبری زرک [1] ـ سمیه روزبهانی ـ بیستم اردیبهشت‌ماه، به نام روز «خرم‌آباد» در تقویم استان لرستان ثبت شده است؛ روزی برای پاسداشت شهری که تلفیقی است از تاریخ کهن، طبیعت بکر و میراثی فرهنگی، و اکنون با اجرای برنامه‌های هدفمند فرهنگی، گامی بلند به سوی ثبت جهانی دره تاریخی‌اش برمی‌دارد.
خرم‌آباد، شهری در دل زاگرس با پیشینه‌ای چندهزارساله، این روزها بیش از همیشه در کانون توجه قرار گرفته است. انتخاب این شهر به‌عنوان یکی از هفت مقصد گردشگری کشور در سال ۱۳۹۵، زمینه‌ساز نام‌گذاری ۲۰ اردیبهشت به‌عنوان «روز خرم‌آباد» شد؛ مناسبتی برای معرفی ظرفیت‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی این شهر به ایران و جهان.
خرم‌آباد با جمعیتی بیش از ۴۵۰ هزار نفر، مرکز استان لرستان و بیست و سومین شهر پرجمعیت ایران است که در ارتفاع ۱۱۴۷ متری از سطح دریا و در دل رشته‌کوه‌های زاگرس واقع شده است. موقعیت جغرافیایی و آب‌وهوای معتدل کوهستانی، این شهر را به یکی از مقاصد پرطرفدار گردشگری بدل کرده است؛ مقصدی که در تعطیلات نوروز و دیگر ایام سال پذیرای هزاران مسافر از سراسر کشور است.
سرزمین تاریخ، طبیعت و تمدن
پیشینه تاریخی خرم‌آباد به یافته‌هایی از غار «کلدر» بازمی‌گردد که قدمتی بیش از ۵۴ هزار سال دارد. از تمدن ایلامی با نام‌هایی چون «خایدالو» و «شاپورخواست» گرفته تا دوره‌های اسلامی و معاصر، این شهر همواره یکی از مراکز تمدنی ایران‌زمین بوده است.
خرم‌آباد بیش از سه هزار اثر ثبت‌شده در فهرست میراث ملی دارد که از میان آن‌ها، قلعه باشکوه «فلک‌الافلاک» نماد شهر و شاه‌بیت میراث تاریخی لرستان است. دریاچه «کیو»، «گرداب سنگی»، «مناره آجری»، «آسیاب گبری»، «حمام گپ»، «سراب شهوا»، «چشمه گلستان»، «بازار طلافروشان» و «مخمل‌کوه» نیز هر یک جلوه‌هایی از تاریخ و زیبایی طبیعت این دیار هستند.
خرم‌آباد در مسیر ثبت جهانی
ثبت جهانی «دره تاریخی خرم‌آباد» و قلعه «فلک‌الافلاک» در دستور کار اداره میراث فرهنگی لرستان قرار گرفته است؛ موضوعی که نه‌تنها سبب رونق گردشگری در منطقه می‌شود بلکه می‌تواند خرم‌آباد را در فهرست مقاصد بین‌المللی جهانگردی قرار دهد.
زهرا بهاروند، معاون میراث‌فرهنگی استان، تأکید کرده است که برای تحقق این هدف، همه دستگاه‌های اجرایی به‌ویژه شهرداری باید همکاری کامل داشته باشند. او خرم‌آباد را شهری با ظرفیت‌های ممتاز در جذب گردشگر و ایجاد اشتغال دانست و ثبت جهانی دره تاریخی این شهر را آغازگر فصل تازه‌ای در اقتصاد گردشگری لرستان ارزیابی کرد.
فرهنگ در خدمت جهانی‌شدن
شهرداری خرم‌آباد به مناسبت روز این شهر، برنامه‌های فرهنگی گسترده‌ای را تدارک دیده است که هدف آن‌ها، نه‌فقط جشن و نمایش، بلکه بسترسازی برای ثبت جهانی و دیده‌شدن خرم‌آباد است. داریوش بارانی بیرانوند، شهردار خرم‌آباد، از اجرای ارکستر سمفونیک تهران در محوطه قلعه فلک‌الافلاک به‌عنوان یک اتفاق بی‌سابقه خبر داد. این رویداد با همکاری بنیاد رودکی و وزارت ارشاد، از منظر فرهنگی، پیام روشنی برای معرفی خرم‌آباد به‌عنوان شهری پویا و ریشه‌دار خواهد داشت.
همچنین برج آزادی تهران در شب روز خرم‌آباد، میزبان نمایش نورپردازی ویژه‌ای با الهام از نمادهای فرهنگی لرستان خواهد بود. طرح «گلونی» - روسری سنتی زنان لر - با موسیقی لری و تصاویری از فرش‌های محلی بر برج آزادی نقش می‌بندد تا جلوه‌ای از خرم‌آباد در قلب پایتخت بدرخشد.
از دیگر برنامه‌ها می‌توان به برگزاری همایش شعر طنز «سی قافیه»، مراسم مردمی در باغ گلستان، و بیش از ۲۰۰ برنامه فرهنگی در سال گذشته اشاره کرد که همه در راستای معرفی ظرفیت‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی لرستان تعریف شده‌اند.
نگاه به آینده: توسعه با تکیه بر مزیت‌های بومی
شهردار خرم‌آباد تأکید دارد که توسعه پایدار این شهر تنها با اتکا به مزیت‌های طبیعی و تاریخی آن امکان‌پذیر است. کنترل ساخت‌وسازهای شهری، تمرکز بر گردشگری فرهنگی، و تعریف مأموریت‌های جدید شهری، راهبردهایی هستند که خرم‌آباد را نه‌تنها در ایران، بلکه در نقشه گردشگری جهان برجسته خواهند کرد.
با استمرار این مسیر، شاید در آینده‌ای نزدیک، «روز خرم‌آباد» نه‌تنها در تقویم استان لرستان، بلکه در تقویم ملی ایران به‌طور رسمی ثبت شود؛ روزی برای گرامیداشت شهری که نامش، «خرمی» و «آبادی» را با خود دارد.
اینفوگرافیک: سید عماد