صنایع‌دستی و بینش‌های کلیدی بازار
محبوبیت روزافزون فعالیت‌های گردشگری و توریستی که به مصرف‌کنندگان اجازه می‌دهد تا کشورها و نقاط مختلف را همراه با صنایع‌دستی سنتی تولیدی خود کاوش کنند.
به گزارش زرک، افشین باباحسینی پژوهشگر صنایع‌دستی در یادداشتی برای آوای کاسیان [1] نوشت: اندازه بازار جهانی صنایع‌دستی در سال ۲۰۲۴ به ۱۱۰۷٫۶۷ میلیارد دلار ارزش‌گذاری گردید و پیش‌بینی می‌شود که ارزش آن در سال ۲۰۲۵ به ۱۲۳۷٫۲۱ میلیارد دلار برسد و تا سال ۲۰۳۲ به ۲۳۹۴٫۳۲ میلیارد دلار برسد و CAGR 10.11 (نرخ رشد مرکب سالانه) درصد را در دوره پیش‌بینی نشان دهد. آسیا و اقیانوسیه با سهم بازار ۳۶٫۳ درصدی در سال ۲۰۲۴ بر بازار صنایع‌دستی تسلط داشت.
بازار عرضه محصولات صنایع‌دستی طیف وسیعی از تولیدات را در بر می‌گیرد که به‌طور سنتی با دست تولید می‌شوند، به‌ویژه با استفاده از تکنیک‌های بومی و مواد اولیه سنتی. این محصولات عمدتاً شامل دست‌بافته‌هایی چون فرش و گلیم و گبه، منسوجات سنتی، سفال و سرامیک، ظروف شیشه‌ای، انواع تولیدات چوبی، انواع هنرهای فلزی و قلم‌زنی روی ظروف فلزی و شیشه‌گری و انواع صنایع‌دستی دیگر است. محبوبیت روزافزون فعالیت‌های گردشگری و توریستی که به مصرف‌کنندگان اجازه می‌دهد تا کشورها و نقاط مختلف را همراه با صنایع‌دستی سنتی تولیدی خود کاوش کنند، بیشتر انتظار می‌رود که باعث رشد بازار صنایع‌دستی شود. علاوه بر این، ساخت‌وساز روزافزون مجتمع‌های تجاری و مسکونی، روند نوسازی خانه با صنایع‌دستی منحصربه‌فرد و زیبایی را به پیش می‌برد و در نتیجه تقاضا برای محصولات صنایع‌دستی را در درازمدت افزایش می‌دهد. همه‌گیری جهانی ویروس COVID-19 رشد بازار را به‌ویژه در جوامع محلی به‌شدت تهدید کرده بود. اختلالات جهت در دسترس قرار گرفتن مواد اولیه بر ظرفیت تولید تولیدکنندگان صنایع‌دستی تأثیر گذاشته و از این‌رو بر صنعت جهانی صنایع‌دستی نیز تأثیر منفی گذاشته است. علاوه بر این، با قرنطینه‌های متعدد، محدودیت‌های سفر و عدم اطمینان بازارهای اقتصادی، تقاضا برای محصولات صنایع‌دستی به میزان قابل‌توجهی کاهش یافت و در نتیجه مانع از رشد بازار در طول سال‌های ۲۰۱۹-۲۰۲۱ شد.
عوامل رشد بازار صنایع‌دستی
رشد فعالیت‌های گردشگری برای تقویت رشد بازار
روند افزایشی فعالیت‌های گردشگری را می‌توان یکی از عوامل اصلی افزایش تقاضا برای خرید محصولات صنایع‌دستی در نظر گرفت. علاوه بر این، گردشگران اغلب به دنبال تولیدات منحصربه‌فرد و ساخته‌شده محلی برای یادآوری تجربیات سفر خود هستند. بنابراین، محصولات دست‌ساز مانند دست‌بافته‌های سنتی، سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی، محصولات سفالی و سرامیکی و سایر محصولات فرهنگی، انتخاب‌های محبوبی در بین گردشگران است. از این‌رو، تقاضا برای سوغاتی‌های اصیل و محلی باعث رشد بازار در آینده خواهد شد.
تشدید تقاضا برای محصولات دست‌ساز پایدار برای تقویت پیشرفت بازار
تقاضا برای محصولات تولیدی صنایع‌دستی پایدار در سال‌های اخیر رو به افزایش بوده است زیرا مصرف‌کنندگان به‌طور فزاینده‌ای انتخاب‌های سازگار با محیط‌زیست و مسئولیت اجتماعی را انجام می‌دهند. با افزایش نگرانی‌ها در مورد تغییرات آب‌وهوا و تخریب محیط‌زیست، مصرف‌کنندگان به دنبال محصولاتی هستند که کمترین تأثیر منفی را بر روی کره زمین داشته باشند. بنابراین، تولیدات دستی پایدار به‌طور فزاینده‌ای مورد تقاضا هستند زیرا اغلب از مواد تجدیدپذیر یا بازیافتی ساخته می‌شوند، از روش‌های تولید سازگار با محیط‌زیست استفاده می‌کنند و حفظ منابع را ترویج می‌کنند. انتظار می‌رود این عامل در آینده بازار را هدایت کند.
عوامل بازدارنده
بی‌ثباتی در قیمت مواد اولیه مانع از رشد بازار می‌شود
نوسانات قیمت مواد اولیه مانند پشم و نخ، چوب، فلز، شیشه و غیره مستقیماً بر هزینه تولید محصولات دست‌ساز تأثیر می‌گذارد. افزایش هزینه‌های حامل‌های انرژی و بالا رفتن نرخ حمل‌ونقل و اجاره‌بهای کارگاه‌های استیجاری و بالا رفتن دستمزد و هزینه‌های سربار که موجب افزایش قیمت مواد اولیه و همچنین بالا رفتن هزینه تولید برای صنعتگران و مشاغل خواهد شد. با افزایش قیمت تمام‌شده مواد اولیه، صنعتگران و تولیدکنندگان شاهد کاهش حاشیه سود خود هستند که در نهایت باعث افزایش قیمت محصول نهایی در بازار می‌شود. این باعث می‌شود محصولات رقابتی در بازار کمتر شوند، به‌خصوص اگر مصرف‌کنندگان به قیمت حساس باشند یا جایگزین‌های مقرون‌به‌صرفه دیگری داشته باشند. تخمین زده می‌شود که این عامل مانع رشد بازار جهانی شود.
ویژگی‌های زیبایی‌شناختی محصولات تولیدی برای افزایش تقاضا
بر اساس محصول، بازار جهانی به کارهای چوبی، آثار هنری فلزی، منسوجات چاپ‌دستی و رودوزی‌های سنتی، سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی و غیره تقسیم می‌شود. پیش‌بینی می‌شود که بخش صنایع چوبی به دلیل ویژگی‌های زیبایی‌شناختی و ماندگاری آن که مصرف‌کنندگان را به خرید صنایع‌دستی چوبی سوق می‌دهد، بر بازار تسلط یابد. علاوه بر این، این محصولات اغلب دارای جذابیتی بی‌زمان و روستایی هستند که محیطی بصری جذاب ایجاد می‌کند و هر فضا را زیبا می‌کند و در نتیجه باعث رشد بخش در آینده می‌شود.
افزایش محبوبیت بازسازی خانه برای افزایش تقاضای محصول در سراسر بخش مسکونی
بر اساس تقسیم‌بندی‌های موجود، بازار مسکن به دو قسمت مسکونی و تجاری تقسیم می‌شود. تخمین زده می‌شود که بخش مسکونی با توجه به روند رو به افزایش دکوراسیون خانه و بازسازی خانه در سال‌های اخیر، سهم عمده‌ای در بازار داشته باشد. علاوه بر این، محصولات دست‌ساز به دلیل پیچیدگی‌های هنری و عناصر طراحی، اغلب آثار هنری کاربردی-تزئینی محسوب می‌شوند. آن‌ها حس زیبایی و جذابیت زیبایی را به خانه‌ها اضافه می‌کنند و تأثیر بصری کلی محیط را افزایش می‌دهند. این ویژگی‌ها باعث افزایش تقاضای بیشتر برای محصولات صنایع‌دستی در بخش مسکونی می‌شود.
در دسترس بودن محصولات با کیفیت بالا برای افزایش پایایی مشتریان در فروشگاه‌های تخصصی
بازار از نظر کانال توزیع به فروشگاه‌های تخصصی، خرده‌فروشان مستقل، فروشگاه‌های آنلاین و سایرین تقسیم شده است. پیش‌بینی می‌شود که بخش فروشگاه‌های تخصصی به دلیل انتخاب گسترده محصولات و ارائه محصولات با کیفیت بالا، بازار را رهبری کند. علاوه بر این، این فروشگاه‌ها موجودی خود را برای پاسخ‌گویی به نیازها و ترجیحات منحصربه‌فرد پایگاه مشتریان هدف خود تنظیم می‌کنند.
پیش‌بینی می‌شود که بخش آنلاین به دلیل مزایایی مانند تحویل بدون دردسر و پیشنهادهای تخفیف جذاب، در طول دوره پیش‌بینی افزایش فروش محصولات صنایع‌دستی با سرعت بیشتری رشد کند. علاوه بر این، امروزه فروشگاه‌های خرده‌فروشی نیز برای گسترش پایگاه مشتری و حضور جغرافیایی خود در کسب‌وکار خرده‌فروشی الکترونیکی سرمایه‌گذاری می‌کنند، که ممکن است رشد بخش را در دوره پیش‌بینی سرعت بخشد.
تحلیل منطقه‌ای بازار
با توجه به منطقه، بازار جهانی به آسیا و اقیانوسیه، آمریکای شمالی، اروپا، آمریکای جنوبی و خاورمیانه و آفریقا تقسیم می‌شود.
آسیا و اقیانوسیه بیشترین سهم را در این صنعت به دلیل افزایش تولید محصولات دست‌ساز و صنایع‌دستی در کشورهایی مانند ایران، هند، چین و بنگلادش و غیره به خود اختصاص داد. علاوه بر این، حضور صنعتگران مشهور و تولیدکنندگان محصولات دست‌ساز در این کشورها فرصت‌های سودآوری را برای بازار آسیا و اقیانوسیه فراهم می‌کند.
پیش‌بینی می‌شود که آمریکای شمالی به دلیل افزایش حجم واردات کالاهای صنایع‌دستی از کشورهایی مانند هند و چین، دومین منطقه بزرگ در بازار باشد. فعالیت‌های *DIY و صنایع‌دستی در ایالات متحده و کانادا محبوبیت پیدا کرده است، و افراد بیشتری صنایع‌دستی را به‌عنوان سرگرمی یا نوعی خروجی خلاقانه انتخاب می‌کنند. این عامل باعث افزایش تقاضای محصول در آمریکای شمالی در دوره پیش‌بینی می‌شود و متأسفانه به علت تصمیم‌گیری‌های اشتباه متولیان امر و تحریم‌های ظالمانه غربی، دست کشور عزیزمان ایران از این بازار گسترده و پرسود خالی مانده است.
اروپا همچنین ممکن است در بازه زمانی پیش‌بینی‌شده به دلیل افزایش فعالیت‌های گردشگری در منطقه، سهم قابل‌توجهی از بازار صنایع‌دستی را به دست آورد. علاوه بر این، اروپا به دلیل فرهنگ و میراث خود شناخته شده است، جایی که رویدادهای هنری و صنایع‌دستی همچنان راه‌های مهمی برای صنعتگران برای نمایش و فروش مستقیم آثار خود به گردشگران هستند. پیش‌بینی می‌شود این عوامل به رشد بازار اروپا کمک کنند.
بازار آمریکای جنوبی نیز به دلیل افزایش تولید سنتی منسوجات خانگی در این منطقه، رشد فوق‌العاده‌ای را در زمان‌های اخیر به نمایش گذاشته است. علاوه بر این، جوامع بومی در آمریکای لاتین دارای سنت غنی در ساخت اقلام منحصربه‌فرد و مهم فرهنگی هستند. بافندگی‌های سنتی، کنده‌کاری‌ها، منسوجات گلدوزی شده و سایر محصولات صنایع‌دستی در بین گردشگران بسیار محبوب هستند که باعث افزایش رشد بازار منطقه می‌شود.
بازار خاورمیانه و آفریقا به‌شدت تحت تأثیر شهرنشینی سریع در کشورهایی مانند حاشیه خلیج فارس، مصر و اردن، آفریقای جنوبی و سایر کشورها قرار گرفته است. علاوه بر این، کشورهایی مانند ترکیه، مراکش و ایران به محصولات و دست‌بافته‌هایی مثل فرش و گبه و گلیم و قالیچه، پارچه‌های سوزن‌دوزی شده و محصولات چوبی و فلزی و سایر محصولات با طراحی و هنر منحصربه‌فرد معروف هستند. این امر رشد بازار MEA (بازار کالاهای لوکس) را تسریع خواهد کرد.
خودت انجام بده (Do it yourself or DIY) اصطلاحی است که از دهه ۱۹۵۰ میلادی در برخی کشورهای غربی به‌ویژه ایالات متحده آمریکا رواج پیدا کرد و معنای آن تعمیر، اصلاح، ساختن یا انجام برخی کارهای فنی در خانه یا بیرون از خانه بدون کمک خواستن از متخصصان و استادکاران آن رشته است.
افزایش ابتکارات دولت برای حمایت از تولیدکنندگان کوچک برای افزایش رشد بازار
دولت‌های کشورهای مختلف به‌طور مداوم استراتژی‌ها و اقدامات متعددی را برای حمایت از کسب‌وکار خرد و خانگی، به‌ویژه صنایع‌دستی و هنرهای صناعی اتخاذ کرده‌اند. آن‌ها کمک‌های مالی را در قالب وام‌های کم‌بهره و طویل‌المدت، کمک‌های فنی و اعتباری بلاعوض، کمک در تسهیلات هزینه‌های راه‌اندازی و پرداخت یارانه‌های حمایتی ارائه می‌کنند، به‌ویژه برای صنعتگران شاغل در بخش صنایع‌دستی. علاوه بر این، دولت‌ها نیز در حال سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساختی برای ایجاد مراکز اختصاصی آموزش‌ـ‌تولید و عرضه مستقیم و بی‌واسطه محصولات صنایع‌دستی همراه با ایجاد بازارچه‌ها و مراکز فروش ویژه و اختصاصی، بازارهای خرد، کانکس‌های موقت در اماکن گردشگری و تاریخی، غرفه‌های فروش در هتل‌ها و ایستگاه‌های بزرگ مترو، قطار و فرودگاه‌های پر رفت‌وآمد، استودیوها و مناطق نمایشگاهی بین‌المللی مناسب هستند. این تلاش‌ها صنعتگران را قادر می‌سازد تا به‌طور مؤثر و افزون بر رشد بازارهای صنعتی کار کنند و محصولات خود را در سطح وسیع‌تری از عرضه برای مصرف‌کنندگان و علاقه‌مندان به نمایش بگذارند و از این طریق چشم‌انداز هرچه بیشتر رشد اقتصاد غیرنفتی و مولد و دیرپا را برای بازار فراهم کنند.